Viễn Chí – rễ nhỏ an thần, giúp trí nhớ quay về, giúp tâm ngủ yên
Có những đêm không mất ngủ vì lo – mà vì tâm không giữ nổi thần
Một người nằm xuống là trằn trọc, hễ ngủ thì mộng mị, nửa đêm tỉnh giấc rồi thao thức.
Một người khác hay quên, nói trước quên sau, tâm hoang mang như mây lạc.
Lại có người trầm ngâm, thần trí kém minh mẫn, không muốn giao tiếp, nhớ việc cũ thì mờ, việc mới thì quên.
Ấy là khi tâm khí hư – thần không có chỗ nương – đàm kết làm mờ trí – huyết thiếu không dưỡng thần.
Người thầy thuốc không chỉ dùng thuốc bổ – mà đưa vào một rễ nhỏ có mùi hăng thơm – gọi là Viễn Chí, để khai thông tâm trí – đưa thần quy vị – để những suy nghĩ trở về đúng chỗ của mình.
Giai thoại – Người học trò thi rớt ba năm và thang thuốc nhớ đường chữ
Một học trò giỏi, nhưng ba năm đi thi đều quên bài, viết sai, rối chữ.
Cha mẹ lo lắng – vì trí nhớ con ngày một giảm, thần hoảng, mắt mờ, lời nói thiếu mạch lạc.
Gặp thầy thuốc già, ông chỉ bảo:
“Thằng bé này không bệnh – mà thần đang đi lạc. Phải có thuốc gọi thần về.”
Ông kê: Viễn Chí – Phục thần – Long nhãn – Toan táo – Cam thảo.
Hai tuần sau – học trò ngủ ngon. Một tháng – thi đỗ hương. Ba năm – đỗ cử nhân.
Tính vị và công năng – cay, đắng, hơi ôn – an thần – ích trí – hóa đàm – khai khiếu – tiêu ung
Viễn Chí – vị cay, đắng, tính hơi ấm, quy kinh tâm – thận – phế.
• An thần – ích trí: trị mất ngủ, mộng nhiều, hay quên, tinh thần u mê, hồi hộp, trống ngực
• Khai khiếu – hóa đàm: dùng khi tâm thần trầm uất, đàm mờ tâm khiếu, khó tập trung
• Tiêu ung – giảm đau: dùng ngoài cho mụn nhọt, sưng tấy, loét lâu lành
• Giao thông tâm – thận: khi tâm thần không yên, thận thủy không đủ dưỡng tâm hỏa
Cách chọn thuốc tốt và các phương pháp bào chế
Viễn Chí là rễ khô của cây Polygala tenuifolia, thu hoạch vào thu đông, rửa sạch, phơi khô.
✔️ Loại tốt:
• Rễ nhỏ dài như sợi dây, màu vàng nâu, ruột chắc, thơm nhẹ hăng mát, khi bẻ giòn, mịn
• Không nấm mốc, không đứt vụn – khi nấu nước vàng nhạt, mùi thơm, vị đắng nhẹ
📌 Cách dùng:
• Thường chích mật hoặc sao sơ – để bớt tán – tăng an thần
• Phối với Phục thần – Long nhãn – Toan táo – Mạch môn – Cam thảo – Nhân sâm
• Dùng trong các toa bổ tâm, an thần, ích trí, chữa ho có đàm do tâm phế hư
Bên cạnh những gì ta đã biết…
Viễn Chí có mặt trong nhiều toa:
• Toa Dưỡng tâm an thần: Viễn Chí – Phục thần – Toan táo – Long nhãn – Cam thảo
• Toa Khai khiếu – giải đàm tâm uất: Viễn Chí – Uất kim – Xuyên khung – Trần bì
• Toa bổ tâm tỳ cho người hay quên – kém trí nhớ: Viễn Chí – Bạch truật – Viễn chí – Nhân sâm – Mạch môn
Y học hiện đại ghi nhận:
• Chứa saponin triterpen, polygalacic acid, onjisaponin
• Có tác dụng an thần nhẹ, cải thiện trí nhớ, bảo vệ tế bào thần kinh, chống trầm cảm nhẹ
• Hỗ trợ điều trị mất ngủ, suy giảm nhận thức, stress, lo âu mãn tính, mụn viêm do huyết độc
Đừng quên…
• Không dùng cho người tâm hỏa vượng, mất ngủ do thực nhiệt – dễ gây kích thần
• Không dùng quá liều – có thể gây hồi hộp nhẹ, khát miệng
• Dùng lâu nên phối bổ âm hoặc dưỡng huyết – để dưỡng thần bền hơn
Viễn Chí – rễ nhỏ mảnh mai gọi thần trí quay về trong những giấc ngủ trôi dạt
Không mềm,
Không êm,
Chỉ là một sợi rễ vàng khô như sợi dây cột lại mảnh nhớ,
vậy mà giữ cho tâm yên trong một đêm mộng mị,
gọi những ý nghĩ trở về đúng chỗ,
và giúp trí nhớ quay lại trong những người từng sợ quên cả chính mình.
