Tang Phiêu Tiêu – tổ trứng bọ ngựa giữ lại dòng tinh đang rơi
Có những người đêm nằm không yên, giấc ngủ hay giật mình, mộng tinh, tiểu rắt,
có người sức yếu sau bệnh, tinh khí hao tổn, tâm trí rối bời, gân xương mềm yếu.
Lại có những đứa trẻ tiểu đêm, người già tiểu nhiều lần, người hư hàn mà không thể nâng khí.
Ấy là lúc thận đã hư, khí không nhiếp được tinh, tâm không giữ được thần.
Khi ấy, người thầy thuốc không dùng thuốc bổ nặng, cũng không vội tả thực,
mà lặng lẽ cho vào thang thuốc một chiếc tổ trứng của con bọ ngựa cái – Tang Phiêu Tiêu,
vị thuốc nhẹ như bọt, nhưng lại cố được khí, giữ được tinh, an được thần.
Giai thoại – Đứa trẻ đái dầm và cái tổ khô bám trên cành dâu
Có đứa bé, đêm nào cũng đái dầm, người mẹ vì xấu hổ mà khóc thầm.
Đã tìm thầy, đã uống thuốc bổ thận – vẫn không đỡ.
Một lương y đi ngang, thấy bức tường sau nhà có tổ bọ ngựa khô, liền xin lấy vài cái, sao vàng, tán nhỏ, phối cùng Long cốt, Mẫu lệ, Phục linh, Ích trí nhân.
Bé uống chưa đầy một tuần, đêm đã bớt ướt chiếu.
Sau một tháng, giấc ngủ yên, mẹ không phải giặt chăn trong nước mắt nữa.
Người mẹ hỏi, vị thuốc đó là gì?
Thầy đáp:
“Là thứ con bọ ngựa mẹ để lại sau khi sinh – nhẹ như rỗng – mà có thể giữ lại cho con cô bé sự an tĩnh đã thiếu từ lâu.”
Tính vị và công năng – ngọt mặn, bình, bổ thận – cố tinh – an thần – lợi niệu – tráng gân xương
Tang Phiêu Tiêu (桑螵蛸) – vị ngọt mặn, tính bình, quy vào thận – can – phế, có công năng:
. Bổ thận – cố tinh – ích khí: dùng trong di tinh, mộng tinh, hoạt tinh, tiểu đêm, tiểu rắt ở người già, trẻ nhỏ.
. An thần – định tâm chí: phối Viễn chí – Bá tử nhân – Phục thần trị tâm bất túc, hay quên, hồi hộp, mất ngủ.
. Tráng cốt gân – ích khí huyết: dùng cho người hư yếu sau bệnh, gân run, xương mềm.
. Lợi niệu – điều khí hóa thấp: có tác dụng với tiểu tiện nhỏ giọt, đục, khí hư kéo dài.
Cách chọn thuốc tốt và phương pháp bào chế – tổ bọ ngựa nhẹ, khô, nguyên vẹn, thơm nhẹ như vỏ giấy
Tang Phiêu Tiêu là tổ trứng của bọ ngựa cái (chủ yếu Tenodera sinensis) sống trên cây dâu hoặc cây bụi vùng ấm.
• Tổ có dạng bầu dục, dài khoảng 2–3cm, màu vàng nâu hoặc nâu sẫm, rỗng bên trong.
• Khi bóp nhẹ xốp – dai – không vụn, không có mùi lạ, không ẩm.
• Không nên dùng tổ có xác trứng chưa nở, đen, có mùi hôi hoặc mốc.
• Dùng bằng cách:
• Sao vàng cho thơm, tán mịn – phối thuốc an thần – bổ thận – cố tinh.
• Có thể tán bột làm hoàn, dùng dài ngày trong bệnh mộng tinh, di tinh, trẻ đái dầm.
• Phối cùng Long cốt – Mẫu lệ – Ích trí nhân – Viễn chí – Thục địa.
Bên cạnh những gì ta đã biết…
Tang Phiêu Tiêu thường xuất hiện trong các bài thuốc:
• Tang Phiêu Tiêu tán – trị mộng tinh, mất ngủ, di khí.
• Bài thuốc an thần ích thận cho người lớn tuổi – phối Tang Phiêu Tiêu – Viễn chí – Mẫu lệ – Cam thảo.
• Bài trị đái dầm ở trẻ – dùng cùng Long cốt – Ích trí nhân – Khiếm thực – Liên tử.
Y học hiện đại xác nhận tổ bọ ngựa chứa protein, enzyme, các acid amin thiết yếu, có tác dụng:
• Ổn định hệ thần kinh – điều hòa nội tiết – chống lão hóa – tăng miễn dịch.
• Hỗ trợ điều trị rối loạn tiểu tiện, cải thiện trí nhớ và sinh lý nhẹ.
Đừng quên…
. Không dùng cho người thận thực, tiểu tiện vàng nóng, bứt rứt do nhiệt.
. Không phối cùng lúc với thuốc tả mạnh – dễ gây rối điều khí.
. Cần phối hợp linh hoạt nếu dùng cho trẻ nhỏ hoặc người khí hư nặng.
Tang Phiêu Tiêu – chiếc tổ rỗng giữ lại phần thần đang mỏng dần như khói
Không tiếng động,
Không hình dáng đẹp,
Chỉ là tổ trứng đã bỏ lại sau sinh –
vậy mà giữ được giấc ngủ yên,
giữ lại tinh khí đang hao,
và một phần bản ngã người bệnh đang tan dần theo những đêm giật mình.
