Hồ Lô Ba – hạt nhỏ cứng như đá, thắp lại ngọn lửa âm ỉ cho vùng thận đã nguội

Có những cơn đau không nhói – mà âm ỉ như băng trườn dưới bụng.
Có những người đàn ông đêm nằm lưng lạnh, dương hư, tinh yếu, chẳng dám nói cùng ai, chỉ âm thầm chịu đựng.
Có những người phụ nữ bụng dưới lạnh, đau co kéo mỗi khi gió trở trời.

Và người thầy thuốc chọn Hồ Lô Ba – thứ hạt cứng tưởng như vô cảm, nhưng khi sao lên, sắc kỹ, lại trở thành lửa mềm, sưởi ấm từ thận tới gối, từ lưng tới lòng dưới.

Giai thoại – người thợ rèn yếu lưng vì lạnh và bát nước hạt rang của ông lang già

Người thợ rèn về già, lưng đau, chân lạnh, đêm hay tiểu, dương khí hư.
Ông lang không cho thuốc cường, chỉ lặng lẽ sao Hồ Lô Ba, sắc cùng Nhục Quế, Dâm Dương Hoắc.

Uống đều, ba tuần sau, lưng ấm, người khoẻ, giấc ngủ không gián đoạn.
Ông nói:
– “Tưởng hạt ấy khô cứng, ai ngờ lại làm sống lại cả phần huyết khí cạn bên trong.”

Tính vị và công năng – cay thơm ấm mà đi thẳng vào thận, làm mềm cơn đau từ trong lạnh

Hồ Lô Ba có vị đắng – cay, tính ôn, quy vào Thận – Tỳ.

• Ôn thận – tráng dương: trị dương hư, liệt dương, tinh lạnh, lưng đau mỏi gối
• Tán hàn – chỉ thống: trị đau bụng dưới, lạnh do hàn, tiêu chảy do thận hư
• Cố tinh – giảm tiểu đêm: dùng trong tiểu són, tiểu nhiều lần do thận yếu
• Y học hiện đại: chứa steroid thực vật, acid amin, dầu béo – giúp cải thiện nội tiết, tuần hoàn vùng chậu

Hồ Lô Ba không ồ ạt – mà thấm chậm, vững. Không nóng ran – mà ấm như tay ai đặt lên vùng thận trong đêm lạnh.

Cách chọn thuốc tốt và các phương pháp bào chế

Hồ Lô Ba, với những hạt nhỏ như lúa non, thường mang màu vàng nâu, ánh lên sắc mật ong khi đủ nắng, đủ khô. Muốn tìm được vị tốt, người tinh ý thường chọn những hạt đầy, chắc, thơm mùi hơi hăng đặc trưng – như mùi của nắng trưa hòa cùng thảo dược. Nếu hạt mềm, lẫn tạp, hay mùi hôi mốc thì tức là dược tính đã vơi, linh khí không còn mấy.

Khi đem vào thuốc, Hồ Lô Ba thường được sao vàng cho thơm, để giảm bớt tính hàn, tăng khả năng ôn thận, tráng dương. Có nơi còn tẩm với rượu nhẹ, sao lại, giúp dược tính đi sâu vào kinh thận hơn nữa. Với những bài thuốc chữa đau lưng mỏi gối hay tinh khí hư suy, chính cách bào chế tinh tế này giúp cho vị thuốc không chỉ thấm vào huyết mạch, mà còn như đánh thức ngọn lửa nhỏ âm ỉ trong tạng phủ.

Mỗi lần chế biến, người thầy thuốc như nâng niu một ngọn đèn – cần đủ lửa, nhưng không được quá tay, để ngọn sáng kia vừa đủ soi ấm những cơ thể đang hao kiệt vì hư hàn.

Bên cạnh những gì ta đã biết thì…

… Hồ Lô Ba là hạt phơi khô của cây Cỏ Cari (Trigonella foenum-graecum), còn gọi là methi, hồ lô khấu, mọc nhiều ở vùng Tây Á, Trung Á và hiện đã có trồng tại Việt Nam.

• Hạt nhỏ, vàng nâu, sao thơm trước khi dùng để tăng tác dụng ôn thận
• Có thể sắc nước, ngâm rượu, tán bột hoặc dùng trong các bài thuốc thang
• Phối Nhục Quế, Ba Kích, Dâm Dương Hoắc: trị thận dương hư, yếu sinh lý, lạnh bụng
• Phối Đỗ Trọng, Cẩu Tích, Kỷ Tử: trị đau lưng, mỏi gối, thoái hóa cột sống vùng thắt lưng
• Dân gian còn dùng rửa mặt trị nấm, gội đầu trị ngứa, hoặc nấu nước ngâm chân trị lạnh buốt

Đừng quên…

• Không dùng cho người thực nhiệt, âm hư hỏa vượng, tiểu đỏ, táo bón
• Người can khí uất, dễ nóng nảy nên phối với vị điều hòa
• Không dùng kéo dài đơn độc – dễ làm hao tân dịch nếu không phối đúng
• Phụ nữ mang thai nên tránh dùng, vì có thể gây co bóp tử cung nhẹ

Hồ Lô Ba… hạt nhỏ như sỏi nhưng giữ được hơi ấm cho vùng thận đã lạnh từ lâu

Không bùng lên,
Không đốt cháy,
Chỉ ủ –
Như tay người xoa bụng dưới qua lớp chăn mỏng đầu đông.

“Cái lạnh ở thận,
Không ai thấy –
Chỉ có Hồ Lô Ba
Lặng lẽ đun một nồi hơi ấm nhỏ –
Từ hạt khô mà chạm đến tận lòng trong.”