Tả Quy Hoàn– khi người ta cần một chút âm để quay về
Người xưa có câu:
“Dưỡng dương giả, ấm mà không táo;
Dưỡng âm giả, nhu mà không hàn.”
Có những người nhìn bên ngoài thì không sao,
Nhưng đêm xuống – lưng đau, gối mỏi, lòng phiền, miệng khô, tai ù…
Chỉ là không ai biết, họ đã sống quá lâu mà quên mất cách nuôi lại phần âm.
Giai thoại – Kẻ sĩ họ Lục và giấc mộng đêm mưa
Vào đời Minh, có một người thư sinh họ Lục, từng thi đỗ tú tài, văn hay chữ tốt.
Nhưng từ năm ba mươi tuổi, người gầy dần, đầu bạc sớm, lưng đau, gối mỏi, giấc ngủ chập chờn, tinh hao mà không rõ bệnh.
Người ngoài nhìn vào tưởng chàng chỉ buồn vì thi hỏng, nhưng người trong nhà biết:
Chàng đã sống mười năm mà không hề dừng lại nghỉ ngơi.
Một đêm, chàng mộng thấy mình bước trong rừng khô, mưa lặng lẽ rơi, nhưng đất chẳng ướt.
Có một ông lão dắt tay, chỉ xuống đất và nói:
“Thân con giống cội tùng.
Nhưng đất dưới gốc đã khô – dẫu có nước trời rơi xuống, cũng không giữ được.”
Chàng tỉnh dậy, đến tìm một vị y lão được tiếng gần xa.
Ông bắt mạch xong, chỉ nói một câu:
“Không phải thiếu lửa – mà thiếu nước.”
Rồi kê cho chàng bài thuốc mang tên Tả Quy Hoàn (左归丸) – nghĩa là: quay về bên trái, quay về với thận âm – gốc của sống lâu và sống yên.
Nguồn gốc bài thuốc
Tả Quy Hoàn (左归丸) do Trương Cảnh Nhạc (张景岳) đời Minh sáng chế, ghi lại trong sách Cảnh Nhạc Toàn Thư.
Ông lập phương này để bổ thận âm – sinh tinh tủy – dưỡng chân âm của người đã hao kiệt.
Tên bài thuốc mang chữ “Tả” – tức trái, biểu thị thận âm (trong y học cổ: trái là âm, phải là dương).
“Quy” là trở về, “Hoàn” là thuốc viên, tức là thuốc giúp thận âm được phục hồi về gốc.
Thành phần bài thuốc – như những giọt sương tưới lại mạch ngầm
• Thục địa (熟地黄) – 240g: chủ dược, bổ thận âm, sinh tinh huyết
• Sơn thù (山茱萸) – 120g: liễm tinh, cố thận
• Câu kỷ tử (枸杞子) – 120g: dưỡng can thận, sinh tủy
• Sơn dược (山药) – 120g: bổ tỳ, cố tinh, giữ phần âm không hao
• Đương quy (当归) – 90g: bổ huyết, sinh huyết dưỡng âm
• Thỏ ty tử (菟丝子) – 120g: cố tinh, bổ thận, dưỡng âm mà không táo
• Lộc giác giao (鹿角胶) – 120g: bổ tinh tủy, giúp xương gân có lại lực
• Bạch truật (白术) – 120g: kiện tỳ, giúp vận hóa tốt thuốc bổ
Tất cả nghiền hoàn, uống lâu ngày mà không tổn khí –
như một dòng suối nhỏ bồi đắp từng vết nứt trong cơ thể.
Công dụng bài thuốc – dùng cho người…
• Thận âm hư rõ: đau lưng, mỏi gối, tinh hao, di tinh
• Miệng khô, họng nóng, sốt âm ỉ về chiều
• Hoa mắt, chóng mặt, tai ù, răng lung lay, gối yếu mềm
• Tinh tủy không đủ, huyết khô, tạng phủ mệt mỏi lâu ngày
• Người suy nhược do học nhiều, làm việc trí óc lâu, mất ngủ kéo dài
Cách phối ngẫu – Gia giảm theo thể bệnh
• Mất ngủ, tâm phiền nhẹ: gia Toan táo nhân, Dạ giao đằng
• Tinh yếu, di tinh nhiều: tăng Thỏ ty tử, thêm Kim anh tử
• Đau lưng, gối lạnh: phối Đỗ trọng, Tục đoạn
• Tiểu tiện trong dài, tiểu đêm: thêm Ích trí nhân, Liên nhục
• Tỳ yếu, tiêu hóa kém: gia Thần khúc, Mạch nha, giảm Bạch truật nếu cần
Bên cạnh những gì ta đã biết…
Tả Quy Hoàn là bài thuốc kinh điển cho người âm hư tinh suy, được ứng dụng nhiều trong:
– Người suy nhược sau ốm dài ngày
– Người trí óc hoạt động quá sức, dẫn đến hao tinh tủy
– Người suy tuyến sinh dục, loãng xương sớm, rối loạn giấc ngủ thể âm hư
Y học hiện đại cho thấy bài thuốc có tác dụng:
– Tăng hormon sinh dục tự nhiên (FSH, LH nhẹ)
– Bổ sung tủy xương – cải thiện mật độ xương
– Giúp giấc ngủ sâu hơn ở người âm hư – thần phiền
Hãy nhớ…
• Không dùng bài này khi có biểu hiện thực nhiệt, đàm thấp
• Không dùng nếu đang tiêu hóa kém nặng, đầy bụng, lưỡi rêu trơn dày
• Không dùng nếu âm hư có hỏa vượng rõ – cần gia giảm
• Dùng tốt nhất theo liệu trình ít nhất 30–60 ngày, phối hợp nghỉ ngơi – tĩnh tâm
Tả Quy Hoàn – Không phải để khoẻ lên ngay, mà là để… không cạn nữa
Có người sống nhiều năm mà chẳng hề nghỉ.
Có người gồng gánh nhiều tháng mà chẳng kịp lắng lại.
Có người kiệt rồi… mà vẫn cười.
Và rồi, họ lặng lẽ cạn đi từng chút, mà không ai hay.
Tả Quy Hoàn – là bài thuốc để người ấy quay về.
Quay về với phần âm – phần mềm – phần sâu lắng trong cơ thể mình.
🕯 Vì nếu không có âm, thì lửa có sáng mấy… cũng cháy chính mình.
