Ngọc Bình Phong Tán – Khi lớp phòng thủ mỏng manh được chắp lại bằng dương khí

*“Có những người không ốm nặng nhưng cứ hay cảm lạnh, Gió thoảng cũng rùng mình, mồ hôi ra rồi lại lạnh, Lớp da dường như không giữ nổi hơi ấm bên trong, Muốn khoẻ – không phải chỉ bổ, mà cần *bồi lại lớp chắn đã mòn.”

Giai thoại – Vị danh y và bức bình phong vô hình

Tương truyền vào đời Tống, có một vị quan văn thường xuyên đau ốm lặt vặt: không bệnh rõ, nhưng cứ bước ra gió là cảm lạnh, thay trời là hắt hơi, người ấm mà vẫn rùng mình, mồ hôi ra không ngừng – nhất là mỗi khi làm việc trí óc quá độ.

Khi được đưa đến gặp một lương y trong cung đình, vị thầy thuốc chỉ cười nói: “Người này không thiếu thuốc, mà thiếu một bức bình phong cho thân thể.” Và ông kê một bài thuốc tên là Ngọc Bình Phong Tán (玉屏风散) – nghĩa là “bức bình phong làm bằng ngọc”, trong sáng, bền bỉ, che chắn tà khí mà không cản chính khí.

Dùng đều đặn mỗi sáng, vị quan văn dần khoẻ lại. Không chỉ ít cảm – mà da sáng hơn, giấc ngủ sâu hơn, thân thể như có lớp áo lót vô hình giữ ấm quanh năm.

Nguồn gốc bài thuốc

Ngọc Bình Phong Tán xuất hiện trong sách Tuyên Minh Luận Phương của danh y Ngô Đàm (đời Kim – Nguyên). Đây là bài thuốc bổ khí cố biểu, chủ trị các chứng tự hãn (ra mồ hôi tự phát), dễ cảm phong hàn, miễn dịch yếu.

Dùng cho người chính khí suy yếu, khí vệ không vững, da dễ hở – không giữ được ấm. Là phương thuốc nổi tiếng trong việc “dự phòng tà khí xâm nhập” – tức là tăng đề kháng từ bên trong.

Thành phần bài thuốc:

– Hoàng Kỳ (黄芪) – 15g: đại bổ nguyên khí, cố biểu, nâng khí vệ lên bì phu – như chiếc khiên bảo vệ cơ thể khỏi gió lạnh bên ngoài.
– Bạch Truật (白术) – 10g: kiện tỳ sinh khí, táo thấp, hỗ trợ Hoàng Kỳ giữ cho trung tiêu vững chắc.
– Phòng Phong (防风) – 6g: khu phong, tán hàn, bảo vệ khí vệ không để ngoại tà xâm nhập.
– Gừng tươi (生姜) – 3 lát: ôn trung tán hàn, trợ dương khí, tránh cảm lạnh trong cơ địa hư hàn.
– Đại Táo (大枣) – 2 quả: bổ tỳ dưỡng vị, điều hòa các vị thuốc, giúp khí huyết thêm phần nhẹ nhàng lưu thông.

Công dụng bài thuốc – Dùng trong các trường hợp:

Ngọc Bình Phong Tán chủ trị vệ khí hư, biểu khí bất cố, thể hiện qua các triệu chứng:

– Dễ cảm lạnh, hắt hơi, sổ mũi mỗi khi thời tiết thay đổi.
– Mồ hôi ra tự phát, không liên quan vận động – người lạnh, da khô, sắc nhợt.
– Mệt mỏi nhẹ, hơi thở ngắn, ăn uống kém, giấc ngủ không sâu.
– Được dùng như thuốc dự phòng trong mùa dịch phong hàn, cảm mạo truyền nhiễm lan tràn.

Cách phối ngẫu, gia giảm tùy thể bệnh:

– Ra mồ hôi trộm nhiều: thêm Mẫu Lệ, Long Cốt để thu liễm âm hư, cố biểu khí.
– Tỳ hư tiêu chảy kèm yếu bụng: thêm Sơn Dược, Liên Nhục để kiện tỳ, sáp trường.
– Ho nhẹ, dị ứng theo mùa: phối Cát Cánh, Tân Di, Kinh Giới để khai khiếu, thông mũi, giảm ho.
– Người cao tuổi yếu, dễ cảm: thêm Nhân Sâm, Mạch Môn để ích khí dưỡng âm, phòng hàn tà nhập thể.
– Người khí hư rõ rệt, mệt lả, mặt trắng nhợt: tăng Hoàng Kỳ lên 24g để gia tăng công năng cố biểu, ích khí mạnh mẽ hơn.

Bên cạnh những gì ta đã biết…

Ngọc Bình Phong Tán không chỉ là bài thuốc – mà là một phương pháp dưỡng vệ khí lâu dài. Dùng đều, cơ thể sẽ dần “tự kháng,” không cần kháng sinh, không dễ nhiễm lạnh.

Một số thầy thuốc sử dụng bài này dưới dạng bột hoàn hoặc trà túi lọc, uống mỗi sáng trước khi ra ngoài trời.

Ở một số hiệu thuốc cổ truyền, bài này còn được dùng cho trẻ em hay ốm vặt, người lớn tuổi hay hắt hơi cảm lạnh kéo dài.

Hãy nhớ:

Không dùng khi đang bị cảm phong hàn cấp, sốt cao, ho có đờm vàng.

Bài thuốc dùng để phòng – dưỡng – cố biểu, không dùng khi tà khí đã xâm nhập rõ ràng.

Dùng tốt nhất vào sáng sớm, khi vệ khí cần được nâng lên và phát tán đều khắp.

Ngọc Bình Phong Tán – Bức rèm ngọc chậm rãi khép lại giữa thân thể và gió

Không phải ai cũng cần thuốc này – nhưng người hay cảm, hay lạnh, hay đổ mồ hôi… thì chỉ một bức bình phong nhẹ, cũng đủ giữ được an yên.

Ngọc Bình Phong Tán là một cách sống: che chắn nhẹ nhàng, nâng khí thầm lặng, và để thân mình tự biết giữ ấm lấy mình.

Một hơi thở không còn buốt khi gió lùa, Một sáng mùa đông đi ra mà không sợ cảm, Một người không còn đổ mồ hôi giữa gió xuân lạnh, Một ngày yên – vì thân đã tự vững.