Uy Linh Tiên – dắt thấp thoát phong, làm dịu đau nhức
Có những cơn tê mỏi không do tuổi tác – mà vì thấp phong bám lấy gân cơ
Một người trẻ làm văn phòng, tay chân tê dại, vai gáy cứng, thời tiết ẩm là mỏi rã rời.
Một cụ già sau tai biến, nửa người cứng như gỗ, bước không vững, nói líu, tiểu tiện kém thông.
Lại có người phù chân, ngồi lâu tê nhức, khớp gối nặng, bụng dưới nặng trệ.
Ấy là khi phong thấp đọng lại – làm kinh lạc tắc nghẽn – khí huyết không thông.
Người thầy thuốc không chỉ tán hàn hay trừ thấp – mà dùng một vị thuốc ẩn mình trong rừng – rễ cây như chùm tóc khô, có mùi thơm của đất ẩm sau mưa – gọi là Uy Linh Tiên, để đưa gió ra – dắt thấp xuống – mở gân – thông lạc – trị đau từ gốc.
Giai thoại – Người lính già liệt nửa thân và ấm thuốc dưới hiên nhà
Một người lính già sau đột quỵ, nửa người cứng, bước như kéo, nói chậm, mặt ít cảm xúc.
Gia đình đã cố châm cứu, tập luyện – nhưng khí huyết như bị bế trong thành trì.
Gặp một ông lang núi, ông chỉ kê:
“Phải có rễ mạnh mà không quá dữ – thơm mà dẫn được thấp trệ đi xa.”
Ông cho: Uy Linh Tiên – Phòng phong – Độc hoạt – Hoàng kỳ – Xuyên khung – Cam thảo.
Hai tuần: tay co duỗi dễ. Bốn tuần: bước chân có lực. Ba tháng: miệng đã cười nhẹ lại.
Tính vị và công năng – cay, ngọt, ấm – khu phong – trừ thấp – thông kinh lạc – chỉ thống – lợi thủy tiêu phù
Uy Linh Tiên – vị cay, ngọt nhẹ, tính ấm, quy vào can – tỳ – thận.
• Khu phong – trừ thấp: trị tê mỏi, đau khớp, phong thấp, đau lưng mỏi gối, khí hư thấp trệ
• Thông kinh lạc – chỉ thống: dùng cho liệt nhẹ sau tai biến, co cứng, đau nhức nửa người
• Lợi thủy – tiêu phù: hỗ trợ phù chi, tiểu tiện ít, tiểu không thông do thấp
• Mềm gân – mạnh cốt – dẫn thuốc vào chân tay: thường phối trong các toa trị viêm dây thần kinh, thấp khớp mạn
Cách chọn thuốc tốt và các phương pháp bào chế
Uy Linh Tiên là rễ cây Clerodendranthus spicatus hoặc Clerodendranthus chinensis, thu hái ở rừng, rửa sạch, thái mỏng, phơi khô.
✔️ Loại tốt:
• Rễ mảnh dài, màu nâu sẫm, nhiều khía, mặt cắt mịn, thơm nhẹ như đất ẩm sau mưa
• Khi nấu ra nước màu nâu đỏ, vị thơm dịu, uống ấm nhẹ mà không chát
• Không vụn, không ẩm, không có mùi nồng hoặc khét
📌 Cách dùng:
• Sao vàng hoặc để sống tùy bài thuốc – phối trong thang, tán hoặc sắc độc vị
• Phối với Phòng phong – Xuyên khung – Độc hoạt – Hoàng kỳ – Ngưu tất – Tang ký sinh
• Dùng lâu dài được – phù hợp với người đau khớp mạn, phục hồi sau đột quỵ
Bên cạnh những gì ta đã biết…
Uy Linh Tiên có mặt trong nhiều toa trị phong thấp nổi tiếng:
• Toa trị tê liệt nửa người sau trúng phong: Uy Linh Tiên – Phục linh – Độc hoạt – Phòng phong – Thương truật
• Toa tiêu phù – trị tiểu tiện ít, phù nề chân tay: Uy Linh Tiên – Trạch tả – Xa tiền – Ý dĩ
• Toa trị đau vai gáy, tê buốt tay chân: Uy Linh Tiên – Tang ký sinh – Ngưu tất – Cam thảo
Y học hiện đại ghi nhận:
• Chứa flavonoid, acid hữu cơ, sterol thực vật, tinh dầu dễ bay hơi
• Có tác dụng giảm viêm khớp, tăng tuần hoàn ngoại biên, lợi niệu nhẹ, kháng phù nề
• Hỗ trợ điều trị viêm khớp dạng thấp, liệt nhẹ, phù tay chân, tê buốt dây thần kinh
Đừng quên…
• Không dùng cho người âm hư nội nhiệt, tiểu nhiều – hoặc không có thấp trệ rõ rệt
• Có thể gây khô cổ nhẹ nếu dùng liều cao – nên phối Cam thảo – Mạch môn
• Dùng đúng thể – đừng lấy thuốc trị đau do phong thấp mà dùng cho người thực nhiệt
Uy Linh Tiên – rễ gầy xù xì nhưng biết dắt khí ra khỏi chỗ tắc
Không to,
Không sáng,
Chỉ là rễ cây ẩn trong sườn rừng, đi qua bao gió mưa,
vậy mà mở được lối đi cho một cánh tay từng cứng như gỗ,
làm nhẹ lại bắp chân phù nề vì thấp,
và dắt một người đang đau nhức trở lại đường khí huyết thông suốt.
