Tùng Tiết – gỗ già tan huyết bầm, nối lại đường khí tắc
Có những vết thương không rách da – nhưng huyết không tìm được đường về
Một người ngã xe nhẹ, da không trầy, nhưng chỗ va tím bầm, sưng mãi không tan.
Một cụ già sau đợt trúng phong nhẹ, nửa thân ê ẩm, tê bì, không đau dữ nhưng nhức nhối.
Lại có người sau mổ, vết sẹo cứng, không mềm lại, mạch vùng đó tắc nghẽn.
Ấy là khi huyết bị ứ bên trong – không lưu thông – không sinh cơ.
Người thầy thuốc chọn một thứ gỗ già từ gốc thông – đã từng trải qua nhiều năm tháng gió sương – tên là Tùng Tiết, để phá ứ, sinh cơ, tiêu viêm mà không táo, trấn thống mà không nhiệt.
Giai thoại – Cái lưng đau âm ỉ và bó gỗ nhỏ trong tay thầy thuốc già
Một người đàn ông làm nghề gánh thuê, đau vùng thắt lưng sau một cú trượt chân – chụp phim không tổn thương, nhưng đau mãi, không cúi được.
Thầy thuốc không bắt mạch lâu – chỉ hỏi:
“Sau cú ngã, khí huyết bị nghẽn – chỗ đó không có đường cho huyết đi.”
Ông cho uống Tùng Tiết – Huyết kiệt – Nhũ hương – Một dược – Xuyên khung.
Bảy ngày – chỗ đau dịu. Hai mươi ngày – đi lại nhẹ nhàng, không còn ê buốt.
Tính vị và công năng – cay, ấm – hoạt huyết – chỉ thống – tiêu viêm – sinh cơ
Tùng Tiết – vị cay, tính ấm, quy vào can – thận – tâm bào.
• Hoạt huyết – hóa ứ: trị tụ huyết sau chấn thương, đau dai, sưng bầm, huyết ứ trong mạch
• Chỉ thống – tiêu viêm: dùng trong đau do khí huyết tắc, đau cơ – khớp – vết thương lâu lành
• Sinh cơ – mềm vết sẹo cứng: giúp kích thích mọc thịt, tái thông vùng huyết bị kẹt
• Có thể dùng uống trong hoặc tán đắp ngoài tùy thể
Cách chọn thuốc tốt và các phương pháp bào chế
Tùng Tiết là phần gỗ già, cứng, nằm sát gốc và rễ cây thông (thường là thông đỏ hoặc thông già cổ thụ).
✔️ Loại tốt:
• Gỗ màu nâu đỏ hoặc nâu sẫm, vân rõ, thơm nhẹ như nhựa thông khô, không mốc
• Khi bào mỏng thấy chất dầu nhẹ bóng lên, khi đốt có mùi thơm trầm nhẹ, không khét
• Không vụn, không loãng nhựa, không lẫn mùn đất hoặc vỏ cây
📌 Cách dùng:
• Tán bột uống hoặc phối sắc trong các toa hoạt huyết – tiêu ứ
• Dùng tán mịn – phối với Nhũ hương – Một dược – Huyết kiệt làm bột đắp ngoài
• Có thể sao thơm, tẩm rượu hoặc giấm – rồi phơi khô dùng dần
Bên cạnh những gì ta đã biết…
Tùng Tiết có mặt trong các toa:
• Toa trị tụ huyết sau ngã: Tùng Tiết – Nhũ hương – Xuyên khung – Ngưu tất
• Toa tiêu viêm – mềm hóa sẹo cứng: Tùng Tiết – Huyết kiệt – Một dược – Hồng hoa
• Toa chữa đau thần kinh tọa – đau lưng lâu ngày: Tùng Tiết – Thục địa – Kê huyết đằng – Đỗ trọng – Cẩu tích
Y học hiện đại ghi nhận:
• Chứa nhựa thông tự nhiên, tinh dầu (pinene), flavonoid, acid hữu cơ
• Có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, giảm đau nhẹ, cải thiện tuần hoàn tại chỗ
• Hỗ trợ điều trị tụ máu, đau dây thần kinh, sưng viêm khớp, gân cơ căng
Đừng quên…
• Không dùng cho phụ nữ có thai – người đang chảy máu nhiều – hoặc sau mổ chưa cầm huyết
• Không dùng cho người thể hư yếu không có ứ trệ – dễ hao khí
• Đắp ngoài phải thử trước – tránh kích ứng với da nhạy cảm
Tùng Tiết – gỗ già không nói, nhưng biết dắt khí huyết quay về
Không mềm,
Không ngát,
Chỉ là phần gốc thông cứng như đá nằm giữa rễ già,
vậy mà làm vết tụ máu tiêu dần đi,
làm lưng đau âm ỉ biết dịu lại,
và nối lại đường đi cho khí huyết từng rối loạn vì một cú ngã tưởng chừng nhẹ tênh.
