Hải Phiêu Tiêu – mảnh mai trắng từ đáy biển, làm dịu những vết thương không thể thấy bằng mắt thường

Hải Phiêu Tiêu

Có những cơn đau dạ dày không rõ nguyên nhân – chỉ thấy âm ỉ, ấm nóng, trào lên nhẹ như sóng ngầm.
Có những vết loét nằm ẩn trong dạ con, trong thành ruột, không chảy máu thành tia, nhưng lại rỉ rả mỗi ngày, khiến người xanh xao, mỏi mệt.

Lúc ấy, người thầy thuốc không tìm đến thuốc tân dược đầu tiên.
Họ tìm đến Hải Phiêu Tiêu – thứ bột từ mai mực, trắng mịn, xốp nhẹ, không tan trong nước – nhưng thấm được vết loét, khô được máu rỉ, dịu được axit trào.


Giai thoại – người đàn bà băng huyết và hũ bột trắng không mùi của bà lang ven biển

Người phụ nữ sau sinh, băng huyết nhẹ, da tái, người lạnh.
Bà lang già không vội tiêm truyền – chỉ đưa một hũ bột trắng, bảo rắc vào cháo ăn hoặc hòa nước ấm uống:
– “Mai mực đó – đọng lại từ biển sâu, làm khô máu như gió làm khô vết sương.”

Ba ngày sau, huyết cầm, người tỉnh, da ấm lại.
Người nhà thầm thì:
– “Không ngờ từ thân con vật biển sâu kia – lại có thể giúp người khỏi chảy máu…”


Tính vị và công năng – lạnh nhẹ mà làm se, thấm sâu mà không châm chích

Hải Phiêu Tiêu có vị mặn – chát, tính hơi hàn, quy kinh Thận – Can – Vị.

Cầm máu – sinh cơ: trị băng huyết, rong kinh, vết thương chảy máu, loét lâu ngày
Trung hòa dịch vị – giảm đau: trị trào ngược, đau dạ dày, viêm loét hành tá tràng
Thu liễm – làm se: trị bạch đới, di tinh, mộng tinh, huyết trắng kéo dài
Giảm tiết dịch – tiêu viêm nhẹ: hỗ trợ liền niêm mạc ở ruột, tử cung, dạ dày

Hải Phiêu Tiêu là vị thuốc của sự thấm lặng, không có mùi, không có vị mạnh, nhưng lại tìm tới đúng những nơi bị tổn thương – để làm dịu, làm khô, và làm lành.

Cách chọn thuốc tốt và các phương pháp bào chế

Hải Phiêu Tiêu – còn gọi là Ô tặc cốt – là mai khô của con mực biển, thứ tưởng như chỉ là phần bỏ đi, lại hóa ra mang dược tính quý giá trong việc thu liễm, chỉ huyết, giảm đau, an thần. Khi chọn, người thầy thuốc tinh tường thường tìm những tấm mai lớn, phẳng, màu trắng ngà hoặc hơi ngả vàng, mặt ngoài nhẵn đều, bên trong chắc và khô ráo. Khi bẻ nhẹ, mai có tiếng gãy giòn, không vụn nát, không có mùi tanh hoặc dấu hiệu mốc đen.

Những mai mực được lấy từ con mực lớn, sống vùng nước sạch, thường cho dược liệu tốt hơn: vị nhẹ, khí thuần, dễ tán bột, ít tạp chất. Sau khi thu, mai được rửa sạch muối và cát biển, phơi nắng nhẹ hoặc sấy khô, sau đó thường được nung tồn tính – tức là nung đến khi chuyển màu mà chưa cháy thành tro, để tăng khả năng chỉ huyết, giảm axit dạ dày, hỗ trợ các bệnh về tiêu hóa, trào ngược.

Mai mực sau khi chế xong thường được tán mịn thành bột, phối vào các thang thuốc hoặc uống riêng, có khi làm bột rắc ngoài để chỉ huyết, tiêu viêm.

Dùng Hải Phiêu Tiêu là mượn lại khí của biển sâu để làm dịu những dòng trào dâng trong cơ thể. Người thầy thuốc, khi cầm tấm mai trắng ấy trong tay, cũng như đang giữ lấy phần lặng lẽ nhất của đại dương – nơi không có sóng, nhưng đủ sức điều hòa những rối loạn âm ỉ trong lòng người bệnh.


Bên cạnh những gì ta đã biết thì…

… Hải Phiêu Tiêu là lớp mai cứng trong của loài mực nang biển, được rửa sạch, phơi khô, tán mịn thành bột trắng ngà.
Còn gọi là mực nang phiến, mai mực, hoặc Cuttlebone trong y học cổ truyền phương Tây.

• Thường dùng tán bột, rắc trực tiếp hoặc pha nước uống
• Phối Ô tặc cốt, Cam Thảo, Bạch Truật: trị đau dạ dày, viêm loét dạ dày – tá tràng
• Phối Đương Quy, Hương Phụ, A giao: trị rong kinh, băng huyết, khí hư kéo dài
• Phối Thổ phục linh, Kim Ngân, Hoàng Bá: trị huyết trắng có mùi, viêm âm đạo
• Có thể dùng bột khô đắp ngoài cho các vết thương chảy máu hoặc mụn viêm nhẹ


Đừng quên…

• Dù có tác dụng cầm máu, nhưng không dùng đơn độc nếu máu chảy ồ ạt – cần phối hợp bài bản
• Không dùng cho người tỳ vị cực hư, ăn kém, tiêu chảy kéo dài
• Không dùng dài ngày đơn lẻ – dễ gây bế khí, trướng bụng ở người yếu
• Không dùng nếu có dị ứng với hải sản


Hải Phiêu Tiêu… lớp vỏ lặng lẽ từ biển làm dịu những vết loét nhỏ nhoi mà dai dẳng trong thân thể

Không cần mùi,
Không cần nóng,
Chỉ là bột trắng –
Mà lặng lẽ gom máu rỉ,
Làm lành cả những chỗ người ta không sờ đến được.

“Mai mực lặng trong đáy,
Gặp thương tích – lại biết xoa.
Chẳng cần làm đau thêm,
Chỉ cần giúp người thôi rỉ máu âm thầm.”

 

Hải Phiêu Tiêu
Viết tại hiệu thuốc Khang Chính Đường, tháng 4/2025